Waarom flikkeren LED's en hoe voorkom je het?

De Europese Unie heeft onlangs, in het kader van de milieuproblematiek, een volledig verbod op halogeenlampen aangekondigd, om bedrijven en de bevolking aan te moedigen over te schakelen op LED lampen. LED verlichting staat bekend als effectiever dan klassieke verlichting en kan u helpen uw globale ecologische voetafdruk te verminderen.

Verschillende typen licht flikkering

Als u al LED lampen heeft, dan kan u mogelijk een onaangenaam effect ervaren dat flikkeren heet. Zelfs als het minder aanwezig is dan bij klassieke halogeenlampen, kan het nog steeds gebeuren. Sommige LED lampen flikkeren veel, andere minder. Het flikkerende effect varieert van lamp tot lamp, eigenlijk hangt alles af van de verborgen schakelingen.

Er zijn twee soorten flikkeringen: 
- De zichtbare flikkering: Dat is flikkering die onze ogen kunnen zien, en komt voor wanneer de lichtopbrengst van een bepaalde bron snel verandert.
- De onzichtbare flikkering: Is de flikkering die aanwezig is, maar niet te zien is.

Effect van flikkering

Niet alleen is dit effect onaangenaam, maar het kan ook verantwoordelijk zijn voor gezondheidsproblemen. De meest voorkomende symptomen zijn vermoeide ogen, hoofdpijn en migraine. Het kan ook de controle over de oogbewegingen verstoren.
De meeste lampen flikkeren tussen helder en donker, maar de flikkering van LED's verandert vrijwel onmiddellijk tussen helder en zwart.
Dit betekent dat mensen soms een spoor van hetzelfde beeld van een lamp kunnen zien dat zich één voor één herhaalt, telkens als hun ogen er overheen bewegen. Dit patroon is vooral merkbaar bij de LED-achterlichten van auto's, maar soms is het ook te zien bij LED-kamerverlichting.

Een andere uitdaging is om te voorkomen dat LED-lampen door middel van dimmen flikkeren. De meeste standaard wanddimmers werken door middel van fase-snijden, waardoor een deel van de sinusgolf wordt verwijderd en de spanning wordt verlaagd. Dit kan echter negatieve effecten hebben op een LED-circuit en er zelfs toe leiden dat het flikkereffect wordt versterkt. Als het ontwerp van de LED-lamp aan de eis voldoet, is er geen kans dat u uw lichten zult zien flikkeren. Als deze wel aanwezig is, betekent dit echter dat de LED is gemaakt met goedkope en lage kwaliteit componenten. 

Een verkeerd type LED dimmer

Je oude dimmer vervangen, maar nog steeds last van knipperende verlichting? Dan heb je waarschijnlijk een verkeerde dimmer aangeschaft. Je hebt twee typen dimmers: (1) een fase afsnijdingsdimmer en (2) een fase aansnijdingsdimmer. Wanneer je de dimmers verwisselt, dan kan het voorkomen dat je LED verlichting gaat knipperen. Op de verpakking is het vaak lastig te herkennen, welke dimmer je nodig hebt. Ook staan de termen vaak in het Engels weergegeven:

• Fase afsnijding: Trailing edge of RC
• Fase aansnijding: Leading edge of RL

Controleer altijd of je de juiste dimmer en LED verlichting hebt aangeschaft.

Een verkeerde LED driver

Bij het overstappen van halogeen- naar LED verlichting heb je er ook aan gedacht de driver oftewel de transformator te vervangen? Dit apparaatje zet de netstroom om naar de juiste wattage voor de lamp. Halogeen verlichting gebruikt meer stroom dan LED verlichting, waardoor een halogeen driver hogere stroomtoevoer levert dan de LED lampjes aankunnen. Hierbij kunnen de lampen gaan knipperen, overbelast raken en uiteindelijke kapot gaan. Vervang je driver daarom voor een driver die geschikt is voor LED verplichting. Je vind in de sectie LED drivers een overzicht van deze drivers. 

Een defecte driver

Mocht de LED verlichting van de één op de andere dag gaan knipperen? Dan kan het simpelweg zijn dat de driver kapot is. Dit wordt vaak veroorzaakt door oververhitting, omdat de driver niet geschikt is of er te weinig ventilatie is. Wanneer de driver apart bij de LED lamp zit, dan hoef je alleen de driver te vervangen. De driver zit in de lamp? Dan vervang je de hele lamp. Na het vervangen is het wel belangrijk dat de temperatuur niet boven de 50 graden komt. Zo voorkom je herhaling van de zelfde problemen.

Overbelasting van de stroomgroep

Knippert de LED verlichting niet constant, maar zit er een fluctuatie in? Ga bij jezelf na wanneer het knipperen ontstaat. Het zou kunnen zijn dat de LED verlichting begint te knipperen wanneer zwaardere apparaten, zoals de koelkast of de vaatwasser, aanslaat? De LED verlichting is voor stroomimpulsen van buitenaf zeer gevoelig en kan in dit soort situaties gaan knipperen. Het is iets lastiger om voor dit probleem een passende oplossing te vinden, maar wat wel zeer effectief is, zwaardere apparaten aansluiten op een andere groep. Door tijdelijk een verlengsnoer te gebruiken kun je dit uiteraard testen en controleren of het knipperen daarna minder is geworden.